Met het hernieuwde Russische offensief is vrede in Oekraïne bijzonder ver weg. Middenveldorganisaties ORBIT vzw, Caritas International en Vluchtelingenwerk Vlaanderen waarschuwen dat bij ongewijzigd beleid de Oekraïense ontheemden na maart 2025 hun beschermingsstatuut zullen verliezen.
Wie Oekraïne is ontvlucht krijgt op dit moment een tijdelijk beschermingsstatuut. De Europese richtlijn die dit organiseert voorziet vandaag niet de mogelijkheid om dit statuut voor langer dan drie jaar toe te kennen. Voor een bijkomende verlenging is in principe een regelgevende ingreep nodig. Er is nood aan een langetermijnvisie om een perspectief te geven op nieuwe verlenging en duurzaam verblijfsrecht na 5 jaar in België, zoals mensen met een vluchtelingenstatuut of subsidiaire bescherming.
“Het is in ieders belang dat zij niet verplicht worden om na drie jaar tijdelijk verblijf alsnog een asielaanvraag in te dienen. Dit zou enorm veel onzekerheid creëren en de behandelingstermijn voor bestaande verzoeken nog verder doen oplopen.”
Tine Claus, directeur Vluchtelingenwerk Vlaanderen
Tijdelijkheid loslaten betekent ook sterker inzetten op integratie
Het wordt essentieel om de focus te verleggen van opvang voor ontheemden naar huisvesting en integratie voor iedereen met een beschermingsstatuut.
“Maak werk van een nooddorp in elke centrumstad, dat openstaat voor iedereen die in België recht heeft op bescherming.”
Didier Vanderslycke, ORBIT vzw
De opvang die de Europese Unie de afgelopen jaren heeft georganiseerd voor ontheemden uit Oekraïne was op veel vlakken een voorbeeld van menselijkheid en solidariteit tussen de lidstaten. Dit stond jammer genoeg in schril contrast met de manier waarop de Europese Unie de procedures voor andere mensen op de vlucht organiseert.
Nu niet tijdig ingrijpen dreigt al die inspanningen teniet te doen. Dat ook voor mensen uit Oekraïne een duurzame oplossing gezocht moet worden, biedt een niet te missen opportuniteit om ons integratiebeleid over de hele lijn te versterken.