Racisme aanpakken
ORBIT vzw streeft ernaar mensen, organisaties en overheden te ondersteunen om structureel racisme aan te pakken. We zetten ook in op een betere omgang met alledaags racisme.
Waarom?
Racisme is een ideologie die structureel en institutioneel ingebed is in de samenleving. Het is een systeem van georganiseerde machtsongelijkheid tussen bevolkingsgroepen. Dit systeem overstijgt de individuele verantwoordelijkheid of individuele voorvallen: de samenleving is niet opgedeeld in “racisten” en “niet-racisten”. Iedereen heeft in meerdere of mindere mate racisme aangeleerd.
Om racisme succesvol aan te pakken en de gelijke behandeling van mensen met een migratieachtergrond te doen stijgen, is er nood aan gecoördineerde, ambitieuze beleidsacties in alle samenlevingsdomeinen. Deze maatregelen hebben als doel om structureel ingebedde achterstellingsmechanismen te elimineren. Ook de socialisatie in racistisch gedachtegoed dient op beleidsniveau aangepakt te worden. Onze missie getrouw willen wij bijdragen aan de gelijke maatschappelijke positie van alle burgers.
Deze top-down aanpak van racisme gaat hand in hand met een bottom-up aanpak: ieder van ons heeft een individuele verantwoordelijkheid om het aangeleerde racisme te verwerken. Ieder van ons heeft een invloedssfeer om gelijke behandeling van mensen met een migratieachtergrond te doen toenemen en racisme aan te pakken. Racisme keren bij onszelf en bij individuen is een voorwaarde om druppelsgewijs structurele verandering te bewerkstelligen. Individuen mee aan boord krijgen is onontbeerlijk om ook op organisatie- en maatschappijniveau effect te hebben. Met de bondgenotenstrategie beschikt ORBIT over een stevige methodiek om daarin te slagen: racisme bestrijden en tot verandering komen door oprecht naar elkaar te luisteren en in verbinding te blijven, en tot een dialoog te komen waar empathie en wederzijds respect centraal staan.
Aandacht voor beleidsmaatregelen en voor mentaliteitswijziging volstaat echter niet. Met het oog op het garanderen van gelijke kansen voor mensen met een migratieachtergrond, is ook zorg nodig voor mensen die slachtoffer zijn van racisme. Racisme leidt tot een negatief zelfbeeld, angst, gebrek aan toekomstperspectief, stress, depressie en andere gezondheidsklachten. Het belemmert een goede deelname aan de samenleving. Vandaag gaat daar zeer weinig aandacht naar uit. Dat willen we veranderen.
Initiatieven
ORBIT is coördinerend lid van de NAPAR Coalitie voor een interfederaal actieplan tegen racisme (www.naparbelgium.org). Via lobbywerk bepleit de Coalitie een systematische aanpak van structureel racisme en racistische discriminatie bij overheden, parlementsleden en politieke partijen.
In samenwerking met Avansa Oost-Brabant lanceerde ORBIT de website www.reacttoracism.be en een bijhorende podcast.
Je vindt er meer dan 70 goeie praktijken in het omgaan met racisme, en bijhorende methodieken.
Handleiding: Als organisatie racisme in je eigen werking aanpakken
Racisme heeft een schadelijke impact, zowel op individuele werknemers als op organisaties. Voor organisaties is het niet altijd eenvoudig om racisme binnen de eigen werking te herkennen en er effectief tegen op te treden. Zeker als het om subtiele, onbewuste vormen van racisme gaat.
ORBIT vzw en Mwinda Kitoko maakten een handleiding met concrete handvatten voor organisaties die doelgericht racisme willen voorkomen en actief willen aanpakken.
Je kan hem hier downloaden in een Nederlandse en in een Franse versie.
Wat je kunt verwachten van deze handleiding
- Begrip en bewustwording: wat is racisme en hoe herken je het?
- Checklists: hoe ver staat je organisatie op vlak van de aanpak en preventie van racisme?
- Praktische maatregelen: welke acties kunnen racisme helpen voorkomen? Hoe bied je houvast aan je team om beter tussen te komen bij racisme en mensen die racisme meemaken te steunen?
- Aandacht voor het proces: hoe kom je tot beleidsmaatregelen? Hoe vergroot je het draagvlak en het urgentiebesef voor de aanpak van racisme?
Deze handleiding biedt je de basis om een actieplan te creëren dat past bij de grootte en structuur van jouw organisatie.
We publiceerden een kwaliteitsnota en een brochure over de bondgenotenstrategie, een zinvolle strategie om met alledaags racisme om te gaan en structureel racisme bespreekbaar te maken.
In 2021 interviewde ORBIT vzw enkele mensen van Oost-Aziatische afkomst over hun ervaringen in België. Vanuit die dialoog peilden we met een enquête hoe 45 mensen met verschillende Oost-Aziatische roots kijken naar het leven en samenleven.
Het resultaat van de gesprekken vind je op www.oostaziateninkleur.be.
In de interviews kwamen vele persoonlijke verhalen bovendrijven van uitsluiting, discriminatie en stereotypering. Het beeld van de zogenaamde modelminderheid die geen racisme meemaakt werd ontkracht. Negatieve ervaringen op de werkvloer of in het zoeken van een woning, etnische profilering, seksualisering, microagressies, een bijzonder enge beeldvorming over Oost-Aziaten in films, … Aan alles is te merken dat structureel racisme deze groep bijzonder hard treft. Ook in De Standaard kan je een aantal getuigenissen lezen.
Jaarlijks organiseren we netwerkdagen rond het thema racisme en discriminatie. Thema’s van eerdere netwerkdagen:
- Hoe zetten we racisme in het onderwijs aan de deur?
- Aan de slag rond racisme in je gemeente
- Hoe halen we racisme uit de sport?
- Ontdek divers Brussel
- World.WHITE.Web?
- Een boekje open over racisme
- Racistische misdrijven: naar een andere daderaanpak
- Racisme: vaak subtiel, maar niet ok
- Racisme van en tussen kinderen en jongeren
- Zorgwekkend racisme in mijn mailbox
Vormingen
ORBIT vzw biedt deze vormingen aan rond het thema racisme aanpakken: