Kerk & Leven besteedt aandacht aan het project ‘Woning gezocht, buren gevonden’. (door Christof Bouweraerts)
ORBIT stelt acute woningnood bij erkende vluchtelingen vast en vraagt aangepast beleid
- Meer dan 13.500 erkende vluchtelingenfamilies zoeken woning
- ORBIT lanceert project Woning gezocht, buren gevonden
- Ook vicariaat VlaamsBrabant en Mechelen roept op tot solidariteit
Om de opvang van erkende vluchtelingen en tijdelijk beschermden in goede banen te leiden, moet huisvesting de allereerste prioriteit worden van de Vlaamse Regering. Zo luidt het advies van de Strategische Adviesraad voor het Vlaamse Welzijns-, Gezondheids- en Gezinsbeleid in een zogeheten reflectienota over toegankelijke en kwaliteitsvolle zorg en ondersteuning voor nieuwkomers.
Ook ORBIT, een sociaal-culturele organisatie met kerkelijke wortels die het samenleven tussen mensen uit diverse cultuurgroepen, religies en levensbeschouwingen bevordert, luidt de alarmbel. „Tussen 13.500 en 15.000 huishoudens van erkende vluchtelingen zoeken in 2016 een woning in Vlaanderen”, zegt ORBIT-directeur Didier Vanderslycke. „Dagelijks krijgen we vragen van burgers en organisaties die dringend op zoek zijn naar een oplossing.”
Oorzaken van de woningnood zijn zowel de toename van het aantal asielzoekers in ons land als de snellere toekenning van een statuut van erkenning of bescherming. „Van de 35.000 aanvragen in 2015 kreeg 56 procent een statuut”, zegt Vanderslycke. „Erkende vluchtelingen moeten na twee maanden het opvangcentrum verlaten en zelf een woning zien te vinden.” Dat blijkt echter allerminst vanzelfsprekend. „In de sociale huisvesting maken vluchtelingen amper kans”, zegt Vanderslycke. „Ze belanden meteen onderaan de nu al lange wachtlijsten. Op de privémarkt botsen ze dan weer op hoge huurprijzen. Bovendien haken verhuurders vaak af als ze horen dat de kandidaathuurders vluchtelingen zijn. Vele vluchtelingen komen dan ook terecht in daklozenopvang, in onderkomen huizen of wonen met meerdere gezinnen in een te klein huis.”
Om het probleem aan te pakken, lanceerde ORBIT samen met de Werkgroep Migranten van de Verenigde Protestantse Kerk in België en Uitgeverij Halewijn het project Woning gezocht, buren gevonden. „De projectgroep zet in op het gevoelig maken van en goede communicatie met de bevolking”, legt Didier Vanderslycke uit. „Onze projectmedewerker heeft vooral de taak in kleinere steden en gemeenten, waar nog woningen op de privé- huurmarkt te vinden zijn, plaatselijke netwerken te stimuleren om erkende vluchtelingen op te vangen en te helpen in hun zoektocht naar een huis.”
Die steun kan diverse vormen aannemen. „Alles begint natuurlijk met een warm onthaal”, zegt Vanderslycke. „Daarnaast kunnen groepen ook advies geven en bemiddelen tussen gezin, verhuurder en verhuurkantoor. Vzw’s kunnen ook zelf een huurovereenkomst aangaan of de huurwaarborg garanderen.”
Ook parochies kunnen dus een rol spelen. Zo beseft ook het vicariaat Mechelen-Brussel. „Met Beloken Pasen lanceren we in alle kerken een oproep tot solidariteit”, zegt hulpbisschop Leon Lemmens. „We verspreiden ook een infofolder waarin we huiseigenaars oproepen erkende vluchtelingen te durven huisvesten, hetzij rechtstreeks, hetzij met bemiddeling van een sociaal verhuurkantoor. Parochies die vluchtelingen helpen, kunnen ook terecht bij ons voor advies. Als gelovige burgers moeten we onze verantwoordelijkheid opnemen, zeker in dit Jaar van de Barmhartigheid.”
Toch moet ook de overheid volgens ORBIT inspanningen leveren. „Zij moet de privésector dringend activeren”, zegt Vanderslycke. „Voor elke Vlaamse provincie moeten er drieduizend woningen gevonden worden om het huidige probleem aan te pakken. Prefabwoningen, zoals na de Tweede Wereldoorlog werden opgetrokken, zijn een mogelijke efficiënte en snelle oplossing.” Volgens Vanderslycke gaat het echter niet zomaar om een tijdelijk probleem. „De huidige ontwikkelingen zaten er al langer aan te komen en zijn onomkeerbaar”, stelt hij. „Laten we de problemen bovendien niet beperken tot erkende vluchtelingen. We moeten de huisvesting van alle kwetsbare groepen in onze samenleving grondig aanpakken.”
