‘Kan je eens met X praten? Hij wil advies over zijn asielprocedure en het is dringend want hij kreeg negatief’. Ik kende X al van zien; hij kwam een paar keer helpen op een solidariteitsrestaurant. We spreken af op een stralende vrijdagmiddag. Een uur te vroeg en met een rugzak vol papieren komt hij aan. Hij doet zijn verhaal en ik luister, ademloos.
Blijven ontsnappen
Zestien was hij toen zijn ouders en zusje werden afgeslacht in Burundi. Hij ontsnapte samen met zijn jongere broer en vluchtte voor de waanzin.
Een beeld dat hem tot op vandaag blijft achtervolgen is dat van een meisje van nog geen jaar dat ze vonden. Ze klampte zich vast aan haar moeder die al twee dagen dood was en probeerde wanhopig te drinken van een dode moederborst. Ze namen haar mee en probeerden haar vergeefs te redden. Twee dagen later stierf ze.
Om hun leven te redden liet X zich rekruteren bij een rebellengroepering. Nadat de gruwel ook daar bleek te huizen ontsnapten ze weer.
Gevaar voor eigen gezin
Op de scherven van dat verleden probeerde hij een toekomst uit te bouwen. Hij trouwt en krijgt twee kinderen. Hij wordt echter gezocht en de rebellen komen hem op het spoot. Hij vormt een gevaar voor zijn gezin. Als hij bij hen is en ze vinden hem weet hij dat ook zij het niet overleven. Hij vlucht. Uit liefde voor zijn gezin laat hij ze los. Een verscheurende beslissing.
Uiteindelijk geraakt hij tot in België. Een eerste asielaanvraag wordt afgewezen. Hij wint wel het beroep voor de raad voor vreemdelingenbetwisting die de negatieve beslissing van het Commissariaat Generaal voor de Vluchtelingen (CGVS) vernietigt. Het commissariaat doet opnieuw uitspraak en weer is het negatief. Deze keer verliest hij zijn beroep.
Weer een negatieve beslissing
Er worden nieuwe elementen gevonden en een tweede asielaanvraag wordt ingediend en ontvankelijk verklaard. Toch volgt ook hier een negatieve beslissing. Opnieuw wint hij het beroep hiertegen maar kort daarna volgt nog eens een negatieve beslissing van het CGVS. Een nieuw beroep daartegen is in voorbereiding.
Wat hem het meest gekwetst heeft, zo zegt hij, is dat ze hem vroegen of hij zijn kinderen niet heel erg in de steek had gelaten. ‘Ik zie ze graag, met heel mijn hart’ zegt hij terwijl er zachte tranen over zijn wangen rollen.
Wat is gevaarlijker: blijven of vluchten met de boot?
De situatie in Burundi is uiterst explosief, meer dan 10.000 mensen vluchtten de afgelopen twee weken. De vrouw en kinderen van X zijn nog steeds in Burundi en kunnen niet weg. Hij wil ze doen overkomen. Zoekt wanhopig naar een vluchtroute en naar middelen om hen naar hier te krijgen.
Ik krijg het koud en zie het beeld van dat verdronken kindje in het azuurblauwe water van de middellandse zee dat me al heel de week achtervolgt. ‘Dat risico kan je niet nemen’, flitst er door mijn hoofd. Hij ziet echter andere beelden die hem al jaren achtervolgen. Wat is wijsheid?
– Hilde Geraets