De participatie van niet-Belgen en mensen met een migratiegeschiedenis in de lokale Vlaamse en Brusselse politiek is doorgaans onvoldoende. De grote meerderheid van de kiesgerechtigde niet-Belgen in Vlaamse en Brusselse gemeenten ma(a)k(t)en geen gebruik van hun kiesrecht tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Ook het aantal niet-Belgische politici met een migratiegeschiedenis op de kieslijsten blijft ondermaats. ORBIT vzw zoekt uit waarom dit zo is en vooral hoe dit kan veranderen.

De grote meerderheid van de kiesgerechtigde niet-Belgen in Vlaamse en Brusselse gemeenten maakten geen gebruik van het kiesrecht tijdens de recente gemeenteraadsverkiezingen. In tegenstelling tot Belgische kiezers moeten niet-Belgen die aan enkele voorwaarden voldoen zich hiervoor registreren. Dit blijkt vaak een obstakel te zijn voor hun politieke participatie. Veel stemgerechtigden zich niet bewust van de mogelijkheid tot inspraak op gemeentelijk niveau. Bovendien is de administratieve registratieverplichting een hindernis.

ORBIT, het Minderhedenforum en De Wakkere Burger zetten daarom voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 het samenwerkingsverband www.ikstemook.be op poten. De impact van de campagne was duidelijk: daar waar ‘Ik stem ook.be’ interventies deed, ging het aantal geregistreerde niet-Belgische kiezers (EU en niet-EU) de hoogte in. Maar het effect mag niet enkel van een toevallige campagne afhangen. Zeker nu de regering de opkomstplicht voor de gemeenteraadsverkiezingen in het Vlaamse Gewest wil afschaffen, moet gewerkt worden aan hefbomen om de politieke participatie te versterken.  

Aan de andere kant is ook het aantal niet-Belgische politici met een migratieachtergrond op de kieslijsten en met een mandaat is te beperkt. Participatie gaat immers eveneens over de betrokkenheid van mensen met een migratiegeschiedenis in de partijpolitiek zelf. Uit onderzoek blijkt dat ook die participatiegraad geen correcte vertegenwoordiging geeft van de Vlaamse en Brusselse gemeenschap.

Aan beide kanten van de stembrief ondervinden we dus een niet representatieve afspiegeling van de Belgische samenleving. ORBIT vzw heeft zich tot doel gesteld om daar de komende vijf jaar strategisch aan te werken. We willen beter weten waarom burgers met een migratiegeschiedenis waarom wel of niet politiek participeren en hoe dit in de toekomst anders kan.

Daarom gaat Febe Struyve, als stagiaire bij ORBIT vzw, op zoek naar mensen die hun ervaringen op dit vlak willen delen. Tijdens haar korte stageperiode gaat ze aan de hand van interviews en gesprekken met geregistreerde en niet-geregistreerde kiezers en politici met een migratieachtergrond hun motivaties en ervaringen in verband met burgerparticipatie in kaart te brengen.