Gebrek aan omkadering en criteria stimuleren misbruik

Brussel, 16/01/2019 – De recente VRT Pano reportage over de vermoedelijke fraude met humanitaire visa maakt schokkend duidelijk dat de regelgeving en het beleid over deze legale migratieroute op de schop moeten. Mensen die door een humanitair visum weg willen geraken uit een noodsituatie, moeten kunnen rekenen op een wettelijk kader dat het aanvragen, uitreiken en begeleiden helder regelen voor hun internationale bescherming. Een gebrek aan duidelijke criteria over de toekenning van het visum en over de tussenpersonen die erbij betrokken kunnen zijn, zetten nu de deur open voor misbruik.  ORBIT wil dat het parlement in deze en volgende legislatuur werk maakt van een nieuwe aanpak. Deze crisis is een kans. Verschillende instellingen en organisaties hebben ervaring en voorstellen. Zet die mee aan tafel in een breed beraad om het best mogelijke beleid uit te werken en de aanpak rond humanitaire visa te professionaliseren. Want iedereen wil veiliger en legale migratieroutes om mensen in nood te beschermen.

Humanitaire visa zijn nodig

Dat er humanitaire visa kunnen worden uitgereikt is absoluut een goede zaak. Ze zijn een instrument in het kader van internationale bescherming. Het is ook een goede manier om als overheid – in samenwerking met niet-gouvernementele partners – verantwoordelijkheid op te nemen naar kwetsbare mensen die in het buitenland in nood verkeren. Bovendien beantwoorden ze aan een algemene vraag naar meer veilige en legale migratieroutes.

ORBIT pleit daarom – in het kader van de campagne #iedereenaanboord met 19 aanbevelingen voor de parlementsverkiezingen van 2019 – voor het versterken van een  beleid rond humanitaire visa. Het is immers onverantwoord de toegang tot dit visum afhankelijk te maken van willekeur en ongecontroleerde tussenpersonen. Zoals het ook niet kan dat ‘de politieke wind’ kan bepalen welke doelgroepen in nood wel dan niet vlotte toegang krijgen tot het systeem.  Discretionaire bevoegdheid is in een rechtsstaat iets anders dan persoonlijke voorkeur.

Naar een andere aanpak

In ORBIT aanbeveling 14 stellen we deze andere aanpak voor:

Maak van het overbrengen van kwetsbare groepen langs humanitaire visa een structurele en veilige toegangsroute. De federale overheid bepaalt jaarlijks een maximum aantal humanitaire visa en doet een oproep aan niet-gouvernementele partners om dat mee mogelijk te maken.

Belangrijke voorwaarden daarbij zijn:

• De federale overheid erkent en subsidieert een begeleidingsorganisatie met de nodige expertise voor de coördinatie en ondersteuning van niet-gouvernementele partners.
• De federale overheid heeft betrouwbare, relevante en internationaal erkende partners in het land van verblijf of herkomst om de selectie te maken.
• De federale overheid garandeert een vlotte behandeling binnen de 9 maanden van de aanvragen voor humanitaire visa.
• De niet-gouvernementele partners vergoeden de kosten voor het aanvraagdossier en de reis.
• De niet-gouvernementele partners vormen op lokaal vlak een sociaal netwerk voor het onthaal en integratie van personen die in België in dit kader aankomen. Zij zorgen voor onderdak tot de aanvraag voor bescherming is ingediend.
• De federale overheid neemt de verantwoordelijkheid en kosten voor de opvang op zich zodra de mensen bescherming hebben aangevraagd via materiële ondersteuning (OCMW’s) of concrete opvang in een LOI.

Door een sterke en gecontroleerde omkadering kunnen fraude en misbruik voorkomen worden. Zowel de overheid als de niet-gouvernementele partners nemen elk een gepast deel van de verantwoordelijkheid. Mensen opvangen en beschermen door Humanitaire Visa vereist georganiseerde solidariteit en geen amateuristische’ à la carte aanpak’.

#iedereenaanboord

Contact: Hilde Geraets – stafmedewerker migratie & asiel ORBIT vzw  0475/690583